A DENTIST'S LIFE

Since I remember I always dreamt to become a dentist in the future. I was crying for an hour in the toy shop in order to get the play-doh with the dental practice and the patient's oral cavity. So I could practice building the tooth and drilling inside the plastic gums. This is how I was seeing the dentist job when I was a little girl. I was never afraid to sit on the dental chair and get my four milk teeth extracted all at once.
Years were passing but not my passion to dentistry, the only thing that changed since that time is my way of imagining this job. Everything has a reason...
At the age of 14 I’ve got my braces done – not very popular at that time in Poland. It was the transparent type – porcelain – so that it didn't cause any allergies and from the cosmetics point of view it looked just much better, which was very important for a teenage girl.
At that time, I was saying to myself '' When I will become a dentist, I will be very rich if they charge this amount of money for an hour work'' – probably most people, including adults still think like that. Growing up, I started searching the requirements for dentistry study . They were very high but not unachievable...But what this article is all about? Keep reading...

I reached the point that I wanted to do it for passion but also for money (I won't be lying over here). It was the time when I was thinking about medicine and law but this is completely a different story.
So once an adult I thought that once I will get a place at Uni everything will go smoothly … oh well … How wrong I was...

Somewhere between trying to make my dreams come true and  already living on my own I got a job in one of Edinburgh's Dental Clinics as a dental nurse. My life has changed completely since then, maybe not my life but for sure the way I was seeing the dentistry environment and dentists themselves.

God, if it was surprising for me. I quickly understood that dentists are not as rich as we all think and even if they are it is not that easy – for sure not for this couple of hours of work a day as everyone says.
Fortunately for me, I started working beside very well educated, extremely smart and at the same time very humble dentist from Portugal. Soon after our first few shifts, he spotted my passion for dentistry and started talking  to me about it more and more. During the breaks we couldn't stop discussing over british rules in dentistry as well as the unappreciation of the importance the work dentists do on a day to day basis


Why would you stay here then? - You could ask...

Well I am going to explain the pros and cons of working here in the next part of this article. We have to admit that, this country gives us a big opportunity to improve and offers many places for dentists etc.

Why is it not the best then?

I am going to explain you a little bit, how the NHS works over here. This information are based on what I am observing working in the practice as well as the NHS policies for dentistry.

            Quoting the NHS website [https://www.scottishdental.org/public/treatment-charges/] “Unless you are in one of the groups entitled to free NHS dental  treatment or help with the cost you will require to pay 80% of the cost  of your NHS dental treatment up to a maximum of £384 per course of  treatment. (…)  Please note that NHS fee structure is complex and varies considerably from patient to patient depending of the treatment required.” The last  phrase might be the most important part of the whole quotation as the dentist needs to be aware of the rules regarding each treatment code (also available to the public on a 155 page document called “Statement Of Dental Remuneration”) And this is only for treatment that the NHS decides is essential, leaving  adult orthodontics, implants and composite (white) fillings as luxury treatments despite being the first choice of treatment in terms of benefits for the patient in some cases.  Why is that? For example, when we talk about a root canal treatment. It’s not the most straightforward treatment as it can have a success rate between 60% to 80% according to evidence based research and can be very difficult to do depending on how the roots and canals of your teeth are. This treatment is quoted as £83.72 for the patient but can only be done in conjunction with a restoration treatment as the tooth will need to be drilled. So that means you need something like an amalgam/silver filling or a metal crown. On top of that you always need to have radiographs for this treatment. The total will now be around £130. After all of this is explained to the patient you also need to explain that there are other options that involve other types of material that are not covered by the NHS like doing the RCT with a composite (white filling) or a white crown. Because these treatments are not covered by the NHS they will be done privately, roughly costing around £350. This difference is quite large and some people might not afford it.

Anyway, coming back to the subject...

Many people say that dentists do 5 minute job and they are charging a fortune. Unfortunately the materials themselves are not the cheapest for dentistry. Above all in Scotland the money patients are paying are going on the practice account, where your dentist is self-employed and gets only a salary.
Over here we are moving to the second part of the article.

Are dentists as rich as everybody thinks?

While preparing for this article, I took under comparison dentists salary in the UK from 2007 and 2017. Within a decade it dropped incredibly. For example, ten years ago a dentist could earn up £60 000 a year, nowadays we are talking about £45000 – if you're good enough. In order to expand the picture I will compare the standard salary that big hospitality companies pay for their managers. In averaged a general manager of a chain restaurant earns between £30000 - £55000 and a dentist who is self – employed and mostly doesn't even have any rights (because it is difficult to get a contract for a dentist) earns £45000. The  point of this comparison is that, the 5 minute job as everyone thinks is often many hours of work in front of the computer trying to figure out the best solution for the patient and the dentist by dealing with the NHS rules.

 Dentists also need to pay for their expensive education and that it doesn’t end with uni as you need to go on courses every year to make sure you keep your knowledge up to date and they are not cheap. They also pay for the lab bills (the costs of which are increasing), pay for insurance (up to £1000 per year), pay for the GDC registration (£890 yearly if not a specialist) and payments for other regulatory bodies like the Information Commissioner's Office etc. On top of all of these they need to pay their taxes as everybody else but because they are self-employed they are not entitled to things like sick leave, paid vacation or any of the advantages of being an employee.

When I first started working for the practice, I wasn't so much afraid of the job itself but more for the fact that because I wasn't brought up here, it will be more difficult for me to understand the procedures and law. Dentist cannot afford to do any mistake with the paper work because they income depends of it.

Is it everything so bad and difficult?

Obviously, there are two sides of the medal. We had this conversation with my dentist as well. And the conclusion was that, our countries cannot offer, unfortunately, such a good care on NHS. In Portugal whole dentistry is private, and patients’ needs to pay for all its treatments by themselves.

In Poland it works slightly different. I wanted to tackle a little bit more this subject, so as you all might know I asked you for some help. Luckily for me, I heard back from one of the Doctor Dentist from my town – dr Anna Lesnikowska. She sent me an amazing and long email, explaining, how polish NFZ (NHS) works. Although, it offers more treatments than the one in Portugal, polish dentists too often do not inform the patients of their options, because if they did so, it wouldn’t give them as good benefits as when they're doing everything privately.

Surprising for me was the fact that in Poland we also do the amalgams, which similar to Scotland, NHS in years 2003-2005 covered some part of the price. From the beginning of 2015 this rule has been changed and now Polish NFZ doesn’t help any more.
On top of that the are many other rules, you need to follow in order to have a contract with NHS or polish NFZ. Special toilets, staff rooms etc.

How are the studies?

Dr Anna says using the polish idiom ''They are as simple as the bagel with the butter''. What does it mean? That the most difficult part is to get a place on Uni, once you are there it's difficult not to finish the studies. I think everywhere is the same. You need to self-study etc. but it is not unachievable. In Poland we have the problem with the practice itself. Students are seeing the patients maybe on the third year which in the UK once you start study you can already work for a dental clinic or just get the placement at the hospital etc.

Summarising the dentist job is not the easiest way to earn fast and good money. It involves a lot of time, loads of stress and dentists need to be aware of the law and rules in the countries they work in. Scottish NHS lately has been cutting dramatically costs of about every single treatment and this movements are affecting doctors, patients and the whole NHS population.

In the context of this article and as a member of the dentistry environment I strongly urge to put ourselves in the doctors shoes and be more patient and more understanding when having a treatment. At the end of the day, doctors become a doctors to take care of people that need their help. 

We are here for you.

N. :)

Odkąd pamiętam, zawsze marzyłam o tym być zostać stomatologiem w przyszłości. Potrafiłam płakać godzinę w sklepie, by wymusić na mamie kupno kolejnej plasteliny z jama ustna człowieka i dentystycznymi instrumentami. Już wtedy praktykowałam '' odbudowę zęba'' czy ''wierciłam w dziąsłach ''. To właśnie tak postrzegałam prace dentystów, kiedy byłam małą dziewczynka. Nigdy nie bałam się usiąść na fotelu dentystycznym i dać sobie osunąć cztery mleczaki naraz.

Lata mijały, ale nie mijała z nimi moja pasja do stomatologii, jedyna rzecz, która uległa zmianie, to mój sposób postrzegania tej pracy. Wszystko ma swoje powody...

W wieku około 14 lat, założyłam aparat ortodontyczny – nie był on bardzo popularny w tamtych czasach w Polsce. Był to przezroczysty – porcelanowy typ, czyli nie powodował on alergii i najzwyczajniej w świecie wyglądał estetycznie, ponieważ nie rzucał się w oczy. Co było oczywiście bardzo ważne dla dorastającej nastolatki. W tym tez czasie powtarzałam sobie: '' Kiedy zostanę stomatologiem, będę bardzo bogata, patrząc na to ile kosztuje godzina pracy'' – prawdopodobnie, wielu ludzi, włączając dorosłych wciąż tak myśli. Dorastając, zaczęłam sprawdzać kryteria, by dostać się na studia. Były wysokie, lecz nie na tyle by niemożliwe do osiągnięcia.

 Ale o czym tak właściwie jest ten artykuł? Czytajcie dalej...

Dotarłam do etapu swojego życia, w którym zawód ten, chciałam wykonywać, ze względu na pasje, tak samo jak pieniądze (nie oszukujmy się). Był również czas w moim życiu, w którym myślałam o medycynie lub studiach prawniczych, ale jest to zupełnie inna historia.

Jako już dorosła osoba myślałam, że w momencie, w którym dostanę miejsce na uniwersytecie wszystko pójdzie gładko. Oh… jak bardzo się myliłam....

Gdzieś pomiędzy problemami realizacji marzeń i samodzielnym życiem, na własny rachunek, dostałam prace w jednej z Edynburskich klinik stomatologicznych, jako pomoc dentystyczna. Od tego dnia zmieniło się wszystko, możne nie moje życie, ale na pewno moje spojrzenie na środowisko dentystyczne jak i samych lekarzy.

Nie możecie sobie wyobrazić, jak zaskoczona byłam. Bardzo szybko zrozumiałam, ze stomatolodzy wcale nie są tak bogaci jak wszystkim się wydaje i nawet jeśli, to nie jest łatwe do osiągnięcia – na pewno nie jest to możliwe, by pracować dwie godziny w ciągu dnia, tak jak wiele osób mówi.

Na szczęście dla mnie, zaczęłam pracować przy wspaniale wyedukowanym, bardzo mądrym i przede wszystkim pokornym, stomatologu z Portugalii. Już po kilku wspólnie przepracowanych dniach, zauważył On moją pasje do stomatologii i zaczął opowiadać i pokazywać mi dużo więcej. W trakcie przerw, nigdy nie mogliśmy przestać dyskutować na temat brytyjskich zasad w stomatologii, a także lekceważeniu wielogodzinnej pracy jaką wykonują lekarze, każdego dnia.

 Dlaczego wiec to wlasnie tam postanowiłaś zostać? - Moglibyście zapytać...

W kolejnej części tego artykułu, przedstawię Wam, wady i zalety pracy w tym kraju. Oczywiście trzeba nadmienić, ze kraj ten daje nam olbrzymie możliwości rozwoju i oferuje wiele miejsc pracy dla przyszłych stomatologów etc.

A dlaczego wszystko nie jest perfekcyjne? Już tłumacze!

 NHS, to nasz taki polski NFZ. Wszystkie informacje, które Wam przedstawię opierają się na tym, co ja mogę zaobserwować, pracując w klinice, jak również posłużyłam się faktami dostępnymi w polisach, które przedstawia NHS, dla tutejszych stomatologów.

Cytując stronę internetową NHS [https://www.scottishdental.org/public/treatment-charges/] "Jeśli nie jesteś w jednej z grup uprawnionych do bezpłatnego leczenia dentystycznego NHS lub pomożesz w pokryciu kosztów, musisz zapłacić 80% koszt leczenia dentystycznego NHS do maksymalnej kwoty £ 384 za przebieg leczenia. (...) Proszę pamiętać, że struktura opłat NHS jest złożona i różni się znacznie od pacjenta do pacjenta w zależności od wymaganego leczenia ". Ostatnia fraza tego cytatu, jest prawdopodobnie najbardziej istotna, ponieważ lekarz zobowiązany jest znać zasady, dopasowane do każdego kodu zabiegu ( zasady te dostępne są również dla społeczeństwa na stronie 155 dokumentu pod nazwa ''Statment of Dental Remuneration'').

Jest to zastosowane, tylko w leczeniu, które zdaniem NHS ma kluczowe znaczenie, pozostawiając ortodoncję dorosłych, implanty i wypełnienia kompozytowe (białe) jako leczenie luksusowe pomimo, że w niektórych przypadkach jest to pierwszy wybór leczenia pod względem korzyści dla pacjenta.

 Dlaczego tak się dzieje?

Na przykład, gdy mówimy o leczeniu kanałowym. To nie jest to najbardziej prosta obróbka, ponieważ może mieć odsetek sukcesu między 60% a 80%, w oparciu o badania dowodowe i może być to bardzo trudne do wykonania w zależności od tego, jakie są korzenie i kanały zębów. Leczenie to jest przyznawane pacjentowi w wysokości 83,72 £, ale może być wykonane tylko w połączeniu z odbudową, ponieważ zęby muszą być wywiercone. Oznacza to, że potrzebujesz czegoś takiego jak wypełnienie amalgamatem / srebrem lub metalowej korony. Poza tym musisz zawsze mieć do tego celu radiogramy. Łączna kwota wynosi obecnie około 130 funtów, oczywiście niezbędnym jest, by wytłumaczyć pacjentowi, że istnieją inne opcje, które obejmują inne rodzaje materiałów, które nie są objęte NHS, jak robienie RCT (kanalowki) z kompozytem (białe wypełnienie) lub białą koroną. Ponieważ te zabiegi nie są objęte NHS, zostaną zrobione prywatnie, koszt około 350 funtów. Różnica ta jest dość duża, a niektórzy ludzie mogą sobie na to pozwolić.

 Wracając do tematu...

 Wiele osób twierdzi, ze lekarz wykonuje 5 minutowa prace i pobiera za to fortunę. Niestety, same materiały, nie należą do najtańszych. Ponad to w Szkocji, pieniądze, które pacjenci płaca za zabieg, nie idą bezpośrednio na  konto ich lekarza. Ulokowane są one na koncie kliniki, a dentysta, ponieważ jest samo zatrudniony dostaje tylko ustalone wynagrodzenie.

 W tym momencie przechodzimy do drugiej części artykułu.

 Czy stomatolodzy faktycznie są tak zamożni, jak nam się wydaje?

 Kiedy przygotowywałam ten artykuł, porównałam wynagrodzenie lekarzy stomatologów w UK w latach 2007 I 2017. W trakcie dekady płaca ta, spadła dramatycznie. Przykładowo, 10 lat temu, dentysta był w stanie zarobić nawet do 60 000 funtów rocznie, w dzisiejszych czasach możemy mówić o 45 000 – jeżeli jesteś wystarczająco dobrym specjalista. By to zobrazować, posłużę się innym porównaniem. Manager sieciówki restauracji zarabia średnio od 30 000 do nawet 55 000 funtów, a stomatolog, który jest samo zatrudniony i właściwie nie ma żadnych praw (ponieważ bardzo trudno jest dostać kontrakt z klinikami) zarabia maksymalnie 45 000 funtów. Całe założenie tego porównania, jest tylko po to, by uświadomić, że ta 5 minutowa praca (jak większość myśli) często przekłada się na wiele godzin spędzonych przed komputerem, starając się znaleźć najlepsze rozwiązanie dla pacjentów i lekarzy, zmagając się tym samym z zasadami NHS'u.

Dentyści muszą również płacić za drogie wykształcenie i nie kończy się to tylko na uniwersytecie, ponieważ trzeba uczestniczyć w szkoleniach  każdego roku, aby upewnić, że posiadasz świeżą wiedzę, a tego rodzaju kursy nie należą do tanich. Lekarze, opłacają również rachunki za laboratoria (których koszty rosną), płacą za ubezpieczenie (do 1000 funtów rocznie), za rejestrację GDC (890 rocznie, jeśli nie specjalista) i płatności dla innych organów regulacyjnych itp. Poza tym tak jak my wszyscy muszą płacić podatki, ale ponieważ pracują na własny rachunek, nie są uprawnieni do takich rzeczy, jak płatne zwolnienia lekarskie, płatne wakacje, czy też zalety bycia pracownikiem.

W momencie kiedy zaczęłam pracować w klinice, nie byłam wystraszona samą pracą, jak tym, że nie wychowałam się w tutejszej kulturze i po prostu trudnym będzie dla mnie zrozumienie procedury i prawa dla tego kraju. Niestety, stomatolog nie może pozwolić sobie na jakikolwiek błąd w dokumentacji, ponieważ zarówno jego zarobki jak i kariera są od niej zależne.

 Czy faktycznie wszystko jest takie złe i trudne?

 Oczywiście, są dwie strony medalu. Rozmawialiśmy o tym również, z moim lekarzem. Wspólnie doszliśmy do konkluzji, że niestety nasze kraje nie są w stanie zapewnić, tak dobrej opieki pacjentom jaka zapewnia NHS. W Portugalii cala stomatologia jest sprywatyzowana, a pacjenci muszą samodzielnie płacić za swoje zabiegi.

W Polsce wygląda to troszkę inaczej. Zainteresowalam się tym tematem i postanowiłam wgłębić się, nieco dalej. Jak może wiecie, poprosiłam Was o pomoc. Na szczęście dla mnie, odezwała się  Pani Doktor Stomatolog, którą wcześniej poznałam dzięki jej praktyce w moim rodzinnym mieście, obecnie we Wrocławiu „Aldent” Książe Małe – dr Anna Leśnikowska. Wysłała mi niesamowicie wyczerpującego w informacje maila, tłumacząc jak działa nasz polski NFZ. Mimo tego, ze faktycznie oferuje on więcej zabiegów niż ten w Portugalii, to polscy dentyści często nas o tym nie informują, ponieważ, nie przynosiłoby im to oczekiwanych i niezbędnych do życia zysków, porównując do tych po prywatnych zabiegach.

Było dla mnie zaskoczeniem, ze w Polsce robimy amalgamaty (srebrne plomby), które podobnie do Szkocji, w latach 2003 – 2005 procent ceny refundował NFZ. Na początku roku 2015, ta zasada uległa zmianie i na dzień dzisiejszy NFZ już nie pomaga. Ponad to w Polsce, jest również wiele zasad, których trzeba przestrzegać by dostać kontrakt z NFZ. Są to wymogi typu specjalne toalety dla niepełnosprawnych, pokoje socjalne itp. itd.

No, a co z tymi studiami?

Dr Anna mówi: '' Są proste, jak bułka z masłem”. Najtrudniejszym momentem jest się na nie dostać, kiedy już masz zapewnione miejsce na Akademii Medycznej, trzeba się niezłe postarać, żeby się nie utrzymać. Myślę, że wszędzie jest podobnie. W Polsce mamy jednak problem z praktykami. Owszem studenci maja kontakt z pacjentem, może na trzecim roku, jednak w UK przychodzi to znacznie szybciej, już na studiach możesz pracować w klinice stomatologicznej.

Podsumowując, praca stomatologa, to tak naprawdę ciężki kawałek chleba. Wymaga wiele czasu, dużej ilości stresu i wiedzy nie tylko tej medycznej ale również znajomosci praw i zasad jakie maja poszczególne kraje. Szkocki NHS, ostatnio tnie koszty na poszczególne zabiegi, a te kroki maja przełożenie na prace dentystów, pacjentów i całe społeczeństwo.

W kontekście tego artykułu, tak samo jak osoba aktywnie włączona w środowisko stomatologiczne, apeluje by postawić się na miejscu lekarza i być bardziej cierpliwymi i wyrozumiałymi pacjentami. Koniec końców, lekarze wybrali zawód lekarza, by pomagać ludziom, którzy tej pomocy potrzebują. Jesteśmy tutaj dla Was.

N. :)